Zdrowy Białystok

Na pomoc małym oczkom

Wadę wzroku lub chorobę oczu dziecko może odziedziczyć po rodzicach. Może się ona też pojawić na skutek problemów w przebiegu ciąży. Jak rozpoznać nieprawidłowości, na co zwrócić szczególną uwagę i wreszcie gdzie szukać pomocy. Zapraszam do lektury artykułu.
Noworodki i niemowlęta nie powiedzą nam, że coś jest nie tak z ich zdrowiem. To my, jako rodzice, musimy bacznie obserwować ich zachowanie, śledzić zmiany zachodzące w ich zachowaniu. A jeśli coś nas zaniepokoi – szukać pomocy u specjalistów. W artykule tym wyjaśniamy jakie są najczęstsze problemy ze wzrokiem u najmłodszych dzieci.
- Dosyć często spotykamy się z wrodzoną niedrożnością dróg łzowych. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, iż jest to najczęstsza wada wrodzona dróg łzowych u dzieci – mówi dr Danuta Sielicka, specjalista chorób oczu z Centrum Medycznego „Okolandia” z Białegostoku. - Przewód nosowo-łzowy, przez który łzy odpływają z oka do jamy nosowej jest zamknięty w życiu płodowym i udrażnia się dopiero po narodzeniu. Jednak u niektórych dzieci tak się nie dzieje i powstaje błona zamykająca ujście przewodu do nosa.
Objawy tej nieprawidłowości z reguły jako pierwsi dostrzegają rodzice lub opiekunowie dziecka, gdy ich pociecha ma ok. 2-4 tygodnie. Pojawia się wówczas łzawienie i ropna wydzielina w worku spojówkowym.
- Łzawienie spowodowane niedrożnością jest zwykłe jednostronne i nasila się podczas spacerów na podwórku, przy zimnej i wietrznej pogodzie. Zmniejsza się natomiast w suchych i ciepłych pomieszczeniach – dodaje dr Monika Oziębło-Kupczyk, specjalista chorób oczu z Centrum Medycznego „Okolandia” z Białegostoku.
Warto dodać, iż przewód nosowo-łzowy może udrożnić się samoistnie, np. podczas płaczu, czy krzyku dziecka, gdy dochodzi do wzrostu ciśnienia hydrostatycznego. Dlatego też po wykryciu tej wady zwykle czeka się do ok. 3-4 miesiąca życia dziecka na samoistne udrożnienie i powrót do normy.
- W tym czasie zalecamy opiekunom dziecka masaż w okolicy worka łzowego oraz krople do oka z antybiotykiem. Masaż należy wykonywać kilka razy dziennie, gdyż może on spowodować, że przez wzrost ciśnienia hydrostatycznego w worku łzowym, nastąpi pękniecie błony zamykającej wejście do nosa. Natomiast jeśli do wspomnianego 3-4 miesiąca życia nie dojdzie do samoistnego udrożnienia i nadal będą utrzymywały się objawy, wykonuje się zabieg sondowania dróg łzowych w znieczuleniu ogólnym, czyli mechanicznie udrażnia się drogi łzowe za pomocą specjalnej sondy – wyjaśnia doktor Sielicka.
Kolejnym częstym schorzeniem dotykającym dzieci – szczególnie te urodzone przedwcześnie - jest retinopatia wcześniaków. Jest to choroba siatkówki, która doprowadza do powstania nieprawidłowych patologicznych naczyń, błon włóknistych w siatkówce i ciele szklistym.
- Nieleczona retinopatia prowadzi do odwarstwienia siatkówki i w konsekwencji ślepoty. Dlatego bardzo ważne jest badanie wszystkich dzieci urodzonych przed 36 tygodniem ciąży oraz z niską masą urodzeniową. Takie dzieci mają niewydolny układ oddechowy, aby mogły przeżyć, dostają tlen. Ale ten tlen jednocześnie powoduje uszkodzenie siatkówki, która i tak u wcześniaków jest niedojrzała – mówi doktor Monika Oziębło-Kupczyk.
Objawy retinopatii są niewidoczne dla rodziców, czy lekarzy pediatrów. Dlatego też bardzo ważne są regularne badania profilaktyczne wszystkich dzieci urodzonych przed 36 tygodniem ciąży i o wadze urodzeniowej poniżej 2.500 g. Zdarza się, że zmiany cofną się samoistnie – duże znaczenie ma tu ogólny stan dziecka. Jednak w przypadku gdy zmiany postępują, wykonywany jest zabieg laserokoagulacji siatkówki.
- W trakcie zabiegu niszczymy siatkówkę, która jest nieunaczyniona i niedojrzała, hamując tym samym postęp choroby. Laserokoagulacja zwykle jest bardzo skuteczna, a wykonana w odpowiednim czasie zapobiega postępowi retinopatii i odwarstwieniu siatkówki. Zdarzają się jednak przypadki bardzo ciężkiej retinopatii, gdzie mimo zabiegu dochodzi do odwarstwienia siatkówki. Stosuje się wówczas dalsze leczenie operacyjne, np. zabieg opasania gałki ocznej lub witrektomii. Zmiany siatkówkowo-szklistkowe u tych dzieci są jednak tak duże, że przyłożenie siatkówki można uzyskać tylko u ok. 20 % operowanych. Ostrość wzroku u tych dzieci pozostaje słaba, ponieważ odwarstwienie siatkówki łączy się zazwyczaj z nieodwracalnym uszkodzeniem nieregenerujących się neuronów siatkówki – mówi doktor Danuta Sielicka.
Dlatego też bardzo ważne są, wspomniane już, badania profilaktyczne dzieci urodzonych przedwcześnie i kwalifikujących się do laseroterapii. Wszystkie maluchy powinny być badane okulistycznie w czwartym, ósmym i dwunastym tygodniu życia.
- Do naszej kliniki trafiają także dzieci z zaćmą wrodzoną. Przyczyny tej choroby najczęściej wynikają z dziedziczenia, choć zaćma wrodzona może też wystąpić w przebiegu infekcji wewnątrzmacicznych takich jak: różyczka, cytomegalia, opryszczka, toksoplazmoza, czy chorób metabolicznych. Zaćma wrodzona jest chorobą trudną do rozpoznania, gdyż małe dziecko nie powie, że gorzej widzi, tylko adaptuje się do sytuacji. Rodziców powinien zaniepokoić np. biały odblask w obrębie źrenicy dziecka - gdy jedna z nich jest czarna, druga biało-szara. Objawem zaćmy może być też oczopląs, czy zez. Czasem zaćma wykrywana jest przypadkowo, podczas rutynowych badań profilaktycznych – dodaje doktor Oziębło-Kupczyk.
MB